Ήθη και έθιμα
Λαϊκά Πανηγύρια: Στο Δήμο Χερσονήσου, πραγματοποιούνται λαϊκά πανηγύρια στα πλαίσια θρησκευτικών εορτών και ιστορικών επετείων στα περισσότερα χωριά του. Συχνά ακολουθούν τους εορτασμούς, γλέντια με ζωντανή παραδοσιακή μουσική και τραγούδι καθώς και παραδοσιακό φαγητό. Τα πιο γνωστά πανηγύρια είναι αυτά που αναφέρονται στο Δεκαπενταύγουστο στα οποία το κοινό που συμμετέχει είναι περισσότερο λόγω και των θερινών διακοπών.
Λαϊκή Προφορική Παράδοση: Στον Δήμο Χερσονήσου καταγράφονται σημαντικά στοιχεία από τη λαϊκή προφορική παράδοση ενώ έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές δράσεις με σκοπό τη διατήρηση της προφορικής παράδοσης και τη διάσωση σημαντικών στοιχείων της. Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας CULTURE 2000 υλοποιήθηκε κατά το 2006, πρόγραμμα με τίτλο: «ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΤΗΤΑ & ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ» της στο οποίο συμμετείχαν: από την Ελλάδα ο Δήμος Χερσονήσου και ο Σύλλογος Φίλων Μουσείου «ΛΥΧΝΟΣΤΑΤΗΣ» - ως συντονιστής φορέας του προγράμματος-, καθώς και το Εθνογραφικό Μουσείο του Lodz και το Δίκτυο Δημοτικών Βιβλιοθηκών της περιφέρειας Mayo στην Ιρλανδία. Πραγματοποιήθηκε καταγραφή και ψηφιακή τεκμηρίωση στοιχείων προφορικής παράδοσης και ιστορίας των περιοχών που συμμετείχαν, καθώς επίσης και εκδηλώσεις που είχαν ως άξονα τον τοπικό προφορικό πολιτισμό της Χερσονήσου.
Λαϊκές Τέχνες: Στον Δήμο Χερσονήσου οι λαϊκές εικαστικές τέχνες διατηρούνται σε τοπικά ιδιωτικά εργαστήρια ή και σε εργαστήρια των πολιτιστικών συλλόγων και εργαστήρια όπως του γυναικείου συνεταιρισμού ΕΡΓΑΝΗ που παράγει κεντήματα, πλεκτά και άλλα ομοειδή λαϊκής τέχνης.
Η τέχνη της παραδοσιακής κρητικής μουσικής διατηρείται και εξελίσσεται παραγωγικά στο Δήμο Χερσονήσου, ενώ λειτουργεί ενθαρρυντικά το γεγονός ότι το μουσικό σχολείο (Γυμνάσιο και Λύκειο) της Π.Ε. Ηρακλείου, λειτουργεί εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Χερσονήσου.
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι του Δήμου Χερσονήσου είναι ιδιαίτερα ενεργοί και δραστήριοι και ενεργοποιούν ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της Χερσονήσου στις δραστηριότητες που οργανώνουν. Ειδικότερα, οι δραστηριότητες των Συλλόγων είναι ποικίλες και απευθύνονται σε όλη την κοινωνία με στόχο τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής που εκφράζουν, τη διατήρηση, ανάδειξη και μετάδοση στις νέες γενιές της παράδοσης, τη διατήρηση της μνήμης, την τόνωση της εξωστρέφειας της περιοχής τους, την πολιτιστική και κοινωνική διασύνδεση της περιοχής τους με άλλες περιοχές, την κοινωνική ενεργοποίηση της νεολαίας και την οργάνωση της δημιουργικής δράσης της. Περιλαμβάνουν ενδεικτικά τα εξής:
- Διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων και φεστιβάλ.
- Διοργάνωση δράσεων με επίκεντρο το περιβάλλον (δενδροφυτεύσεις, καθαρισμοί, περιβαλλοντική αγωγή).
- Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά σχέδια και προγράμματα όπως : σχέδια ανταλλαγής νέων, συμμετοχή στην ευρωπαϊκή εβδομάδα.
