Δημοτική Ενότητα Γουβών
Η Ανώπολη είναι χωριό του Δήμου Χερσονήσου. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την θάλασσα, 17 χιλιόμετρα ανατολικά από την πόλη του Ηρακλείου.
Αξίζει να επισκεφτείτε το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου Ανωπόλεως που βρίσκεται στα νοτιανατολικά της Ανωπόλης και σε υψόμετρο 170 μ. Η μονή συμμετείχε στον αγώνα για την απελευθέρωση από τους Τούρκους και μνημονεύεται η ύπαρξη κρυφού σχολειού για τα Κρητικόπουλα της περιοχής. Στην μονή εντύπωση προκαλεί ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ιωάννου , ο οποίος είναι νεώτερος, δίπλα στον παλιό ναό. Ο ναός έχει μήκος 33m και 33 πόρτες (όσα τα χρόνια του Χριστού) κι 107 πορτοπαράθυρα (όσα τα χρόνια του Άη Γιάννη). Η μονή γιορτάζει στις 8 Μαΐου, ανήμερα του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου.
Ο Βαθειανός Κάμπος είναι ένα τουριστικό θέρετρο που βρίσκεται ανατολικά του Ηρακλείου. Διαθέτει πολλούς μικρούς συνεχόμενους κολπίσκους που είναι αμμώδεις με ρηχά νερά.
O Βραχόκηπος είναι νέος οικισμός του Δημοτικού Διαμερίσματος Κάτω Βάθειας, της δημοτικής ενότητας Γουβών, του δήμου Χερσονήσου. Βρίσκεται σε απόσταση 15 χιλιομέτρων ανατολικά του Ηρακλείου Κρήτης, δίπλα από τον Βαθειανό κάμπο.
Το Βορίτσι αποτελεί οικισμός της δημοτικής ενότητας Γουβών, που απέχει 25 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο. Η επίσημη ονομασία του χωριού παλαιότερα ήταν Βορού. Για να φτάσετε εκεί, ακολουθείτε την Εθνική οδό προς Άγιο Νικόλαο και στα 17,7 χλμ. δεξιά στροφή, παίρνοντας το δρόμο Γούβες-Σκοτεινό-Βορίτσι. Κοντά στο Βορίτσι βρίσκεται η σημαντική Μονή της Κεράς Ελεούσας, ενώ ήταν η πατρίδα του Γεωργίου Κωνσταντουλάκη, γνωστού ως Μωυσή, θρυλικού πρακτικού θεραπευτή των αρχών του 20ου αιώνα.
Οι (Άνω) Γούβες είναι ένα μικρό και γραφικό χωριό χτισμένο δίπλα από το χαμηλό βουνό Εδερη σε ύψος λίγο πάνω από τα 300μέτρα, προσφέροντας μαγευτική θέα και 2 χιλιόμετρα από το παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο Κάτω Γούβες. Και οι δύο οικισμοί, οι Γούβες και οι Κάτω Γούβες, βρίσκονται περίπου 18 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο.
Υπάρχουν τα ερείπια από ένα εργαστήριο κεραμικής της Μινωικής εποχής στο χωριό Κάτω Γούβες τα οποία αξίζει να δει ο επισκέπτης, όπως επίσης και τα χριστιανικά μνημεία μεταξύ των οποίων την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, πολιούχου του χωριού Γούβες, το σπήλαιο της Αγίας Παρασκευής που βρίσκεται 4 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά, κοντά στο χωριό Σκοτεινό και τέλος τη Μονή της Παναγίας της Ελεούσας στο χωριό Βορίτσι. Επίσης θα συναντήσετε τους ιερούς ναούς του Αγίου Ιωάννη, του Αγίου Γεωργίου και της Παναγίας (Γενέσιον της Θεοτόκου).
Θα βρείτε ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών, διαμερίσματα, πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και οργανωμένα κάμπινγκ. Κολύμπι, θαλάσσια σπορ και άλλες δραστηριότητες μπορεί να κάνει κανείς στις υπέροχες αμμουδερές παραλίες των Γουβών. Καλό φαγητό μπορείτε να γευτείτε σε πολλές ταβέρνες και εστιατόρια της περιοχής. Επίσης μπορείτε να πιείτε το καφέ σας ή τη ρακή σας στα καφενεία του χωριού.
Η πρόσβαση από το Ηράκλειο είναι πολύ εύκολη με τακτικά και πυκνά δρομολόγια λεωφορείων, με ταξί και με ενοικιαζόμενα ή ιδιωτικά αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες.
Οι Γούρνες βρίσκονται 15 χιλιόμετρα ανατολικά από το Ηράκλειο, στην κεντρική οδική αρτηρία προς τον Άγιο Νικόλαο (παλιός εθνικός), μετά το Κοκκίνη Χάνι και πριν τις Γούβες. Είναι μέρος της πιο τουριστικής παραλιακής περιοχής στην Κρήτη, που ξεκινάει από το Κοκκίνη Χάνι και φτάνει μέχρι τα Μάλια. Θα βρείτε μικρά ξενοδοχεία, όπως επίσης διαμερίσματα και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Οι Γούρνες αποτελούσαν ένα μικρό οικισμό μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’50, οπότε και εγκαταστάθηκε στη περιοχή μία μεγάλη Αμερικάνικη βάση της Αεροπορίας. Λειτούργησε μέχρι το 1993, με αποτέλεσμα μέχρι τότε ο πληθυσμός της περιοχής, λόγω των εργαζομένων στη βάση να φτάσει σταδιακά τις 3.500 άτομα και να αναπτυχθεί η περιοχή.
Σήμερα στο χώρο της Αμερικάνικης Βάσης Γουρνών στεγάζεται διάφορες υπηρεσίες του δήμου Χερσονήσου, το ΚΕΠ, το μουσικό σχολείο, ο εκθεσιακός χώρος Γουρνών, όπου φιλοξενούνται πολλές αξιόλογες εκθέσεις και το περίφημο ενυδρείο Θαλασσόκοσμος ή “Cretaquarium”, το μεγαλύτερο ενυδρείο στην νότια Ευρώπη.
Κατά μήκος του δρόμου στην παραλία μπορείτε να βρείτε αρκετές μικρές αμμώδεις παραλίες και για φαγητό θα συναντήσετε εστιατόρια και ψαροταβέρνες.
Οι Γούρνες εξυπηρετούνται με τακτικά δρομολόγια λεωφορείων ανατολικά και δυτικά, έχοντας άμεση πρόσβαση προς και από το Ηράκλειο και τη Χερσόνησο, καθώς και πολλά άλλα σημεία στην ακτογραμμή.
Η Δία, η Ντία βρίσκεται βορειοανατολικά του Ηρακλείου, απέχει 6 μίλια και έχει έκταση 12 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα, 5χλμ μήκος και 3 χλμ πλάτος, εκτείνεται από δυτικά προς τα ανατολικά. Αποτελεί προστατευόμενη περιοχή Natura, λόγω της πολύ σημαντικής βιοποικιλότητας που συναντάει κανείς στο νησί. Το νησί δεν έχει καθόλου υποδομές και είναι ανέγγιχτο από την ανθρώπινη παρέμβαση. Βόρεια από την Ντία υπάρχουν δύο μικρά γλαρονίσια, το Παξιμάδι και το Πεταλίδι, στην νότια μεριά του νησιού υπάρχουν 4 απάνεμοι κόλποι, ο κόλπος του Αγ Γεωργίου, όπου υπάρχει και το μοναδικό λιμανάκι κα
ι η πλαζ του νησιού , ο κόλπος της Κάπαρης, ο κόλπος της Παναγιάς, και ο κόλπος της Αγριελιάς. Το νησί έχει υψόμετρο 220 μέτρα, είναι βατό, με πολλές πέτρες και τους θάμνους.
Στη Ντία θα συναντήσετε αγριοκούνελα και ίσως
Κρητικούς αίγαγρους. Το νησί αποτελεί έναν πολύ σημαντικό βιότοπο για ενδημικά
φυτά και ζώα, σπουδαία περιοχή για φώλιασμα του γερακιού (Falco eleanorae).Οι
αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ίχνη αρχαίου οικισμού και αρχαίων τειχών, υποστηρίζουν
την ύπαρξη οικισμού στο νησί μέχρι και το 1450 πΧ, που εξερράγη το ηφαίστειο
της Σαντορίνης, τότε το νησί σαρώθηκε από τεράστια κύματα και καλύφθηκε με
στάχτη, αυτό είχε ως συνέπια την ερήμωση του. Επίσης υποστηρίζεται ότι πριν
5000 χρόνια το νησί ήταν κατάφυτο από δάση, και πολλές πηγές, εξαφανίστηκε όμως
το δάσος γιατί το ξύλο χρησίμευε για την κατασκευή πλοίων, και ύστερα από 1000
περίπου χρόνια σταμάτησαν και οι πηγές.
Κατά την ιστορία νησί έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ναυσιπλοΐα κατά την αρχαιότητα, ιδιαίτερα στους μινωικούς χρόνους. και τους μεσαιωνικούς. Για τους πρώιμους ναυτικούς που έπλεαν στα ανοιχτά του Κρητικού Πελάγους αποτελούσε πολύ καλό φυσικό "σημάδι" για την προσέγγιση της ακτής και των φυσικών λιμανιών της Κρήτης και παράλληλα βοηθούσε στον ελλιμενισμό των σκαφών δημιουργώντας ένα "φράγμα" στους βόρειους ανέμους. Στους μινωικούς χρόνους το νησί κατοικούνταν και πλησίον του όρμου Αγ. Γεωργίου εντοπίσθηκε τειχισμένος λιμενικός οικισμός.
Από τον όρμο του Αγίου Γεωργίου ξεκινάει ένα μονοπάτι που οδηγεί στην όμορφη εκκλησία της Αναλήψεως, από που μπορείτε να απολαύσετε τη θέα προς τη Κρήτη, και στο καταφύγιο για τους ορειβάτες. Επίσης, από εκεί ξεκινάει ένα βατό μονοπάτι που οδηγεί προς τα βόρεια του νησιού, ως στα κτίρια του Δασαρχείου.
Πρόσβαση στη Ντία, αν δεν έχετε δικό σας σκάφος, υπάρχουν καραβάκια που εκτελούν ημερήσιες εκδρομές από το λιμανάκι των Γουβών ή του Ηρακλείου.
Η Ελιά είναι χωριό που βρίσκεται σε λόφο με πανοραμική θέα, σε υψόμετρο 230μ. . Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και ειδικότερα η ελαιοκομία αλλά και η κτηνοτροφία .
Η Επάνω Βάθεια βρίσκεται σε απόσταση 15 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη του Ηρακλείου, στην κοιλάδα του Βαθειανού ποταμού. Οι κάτοικοι καλλιεργούν ελιές και αμπέλια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παλαιά εκκλησία του Αγίου Αντωνίου με υπολείμματα τοιχογραφιών.
Το Καλό Χωριό βρίσκεται 7 χιλιόμετρα νότια των Γουβών και 25 από το Ηράκλειο. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια. Βρίσκεται σε ύψωμα με πανοραμική θέα και υπάρχει κοντά στο χωριό ένα φαράγγι.
Στα νοτιοανατολικά του χωριού, στη θέση Κορφή Μάζα (456 μ.) βρέθηκε ιερό κορυφής, που χρονολογείται από την Πρώτη Μεσομινωική Περίοδο μέχρι τη Γεωμετρική, όπως επίσης λατρευτικά ειδώλια και διάφορα ζώδια. Στο ιερό αυτό πιστεύεται ότι λάτρευαν γυναικεία θεότητα , που ανήκε στον κύκλο των θεοτήτων του ουρανού.
Ο Καρτερός είναι οικισμός ο οποίος βρίσκεται περίπου 8 χιλιόμετρα ανατολικά από τη πόλη του Ηρακλείου. Εκεί θα βρείτε μεγάλη αμμουδερή παραλία που εκτείνεται για κάμποσα χιλιόμετρα ανατολικά από τη πόλη και το αεροδρόμιο στον ανοικτό κόλπο του Ηρακλείου.
Οι παραλίες «Φλόριντα», «Καρτερός», «EOT» και «Αμνισός», όλες πολύ καλά οργανωμένες, πάρα πολύ κοντά στη πόλη του Ηρακλείου, με πολλά ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών και πολλές ψαροταβέρνες και εστιατόρια, καθώς επίσης και καφενεία και μπαρ, με αποτέλεσμα να καλύπτει τις ανάγκες των επισκεπτών τόσο σε άνετη διαμονή, όσο και σε καλό φαγητό και δροσιστικά ποτά και με πάρα πολλές ευκολίες για κολύμπι και θαλάσσια σπορ.
Η πρόσβαση από την πόλη του Ηρακλείου είναι πάρα πολύ εύκολη με τακτικά και πυκνά δρομολόγια λεωφορείων, με ταξί και με νοικιασμένα ή ιδιωτικά αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες.
Η Κάτω Βάθεια είναι χωριό του δήμου Χερσονήσου και βρίσκεται σε απόσταση 15 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη του Ηρακλείου στην κοιλάδα του Βαθειανού ποταμού. Στα αξιοθέατα αξίζει να αναφερθεί το φαράγγι Ποροφάραγγο που βρίσκεται στη περιοχή.
Το Κοκκίνη Χάνι είναι παραλιακός οικισμός και βρίσκεται στο 14ο χιλιόμετρο της κεντρικής οδικής αρτηρίας προς Λασίθι, στην περιοχή του Βαθειανού Κάμπου.
Το Κοκκίνη Χάνι έγινε γνωστό στις αρχές του 20ου αιώνα, τότε κατασκευάστηκαν τα πρώτα κτήρια, μαζί και ένα χάνι, ένα πανδοχείο για περαστικούς ανθρώπους και ζώα που το διατηρούσε κάποιος ονόματι Κοκκίνης.
Η περιοχή είναι ανεπτυγμένη με ξενοδοχεία ταβέρνες και παραθαλάσσια εστιατόρια, καφετέριες και μπαρ, όπως επίσης και βραδινά μαγαζιά με ζωντανή κρητική μουσική.
Υπάρχουν τακτικά δρομολόγια λεωφορείων προς και από τη Χερσόνησο ανατολικά και το Ηράκλειο δυτικά. Επίσης υπάρχει ένα λεωφορείο που επισκέπτεται τα γειτονικά χωριά. Στον κεντρικό δρόμο θα βρείτε την πιάτσα των ταξί που είναι πάντα διαθέσιμα.
Το χωριό Κόξαρη είναι χτισμένο σε υψόμετρο 180 μ. και απέχει από το Ηράκλειο 23 περίπου χιλιόμετρα. Είναι κτισμένο στην κατάπρασινη κοιλάδα του ποταμού Καρκανιά. Κοντά στην Κόξαρη είναι η Μονή της Κερα- Ελεούσας.
Το χωριό Σκοτεινό αποτελεί οικισμό του Δήμου Γουβών. Είναι ένα μικρό χωριό με μεγάλη παράδοση. Στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού βρέθηκε τεμάχιο πήλινης λάρνακας καθώς και όστρακα γεωμετρικής περιόδου (900 - 700π.Χ.). Το αξιοθαύμαστο σημείο της περιοχής που διαθέτει ιστορία και πολιτισμό συνάμα είναι το Σπήλαιο της Αγίας Παρασκευής ή Σκοτεινό.Kοντά στο χωριό Σκοτεινό και σε υψόμετρο μόλις 220μ. βρίσκεται το σπήλαιο της Αγίας Παρασκευής. Όπως ο Λαβύρινθος της Γόρτυνας, έτσι και το Σκοτεινό, συνδέθηκε με το μινωικό Λαβύρινθο. Το όνομά του πήρε από την Αγία Παρασκευή, εκκλησάκι της οποίας είναι κτισμένο δίπλα από την είσοδό του. Έχει συνολικό μήκος περίπου 126μ. και η διάμετρος των αιθουσών του κυμαίνεται από 8 έως 50 μέτρα. Στο σπήλαιο βρέθηκαν όστρακα της Υστερομινωικής εποχής, ένα μεγάλο αγγείο και άλλα που τοποθετούνται χρονολογικά στην υπονεολιθική εποχή. Η χρήση του χώρου συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι τις ημέρες μας, λειτουργώντας πλέον ως χώρος συνάθροισης και διοργάνωσης πανηγυριών. Εκεί δεσπόζει θεατράκι, βρύσες και σημεία απείρου κάλλους που μπορούν να μαγέψουν τον επισκέπτη στην περιήγησή του εκεί.
Το χωριό Χαρασό βρίσκεται σε λόφο με θέα προς τη γύρω περιοχή, στα νότια άκρα κοιλάδας. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 27,3 χιλιόμετρα. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την αμπελοκαλλιέργεια, την ελαιοκομία και την κτηνοτροφία.